Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

• National and Kapodistrian University of Athens

• ΕΚΠΑ - Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το πρώτο διάταγμα για την ίδρυση του πανεπιστημίου εκδόθηκε την 31 Δεκεμβρίου 1836 (12 Ιαν. 1837 με το Νέο Ημερολόγιο), και απόντος του Όθωνα υπογράφεται από τους Άρμανσμπεργκ, Ι. Ρίζο, Κρίστιαν Σμαλτς, Δρόσο Μανσόλα, Α.Γ. Κριεζή, Γ. Λασσάνη. Το διάταγμα όριζε ότι το πανεπιστήμιο θα άρχιζε να λειτουργεί επισήμως την τρίτη ημέρα του Πάσχα του 1837 και ότι θα φέρει την ονομασία "Πανεπιστήμιον του Όθωνος". Θα είχε τέσσερις σχολές, δηλαδή των γενικών επιστημών (φιλοσοφίας, φιλολογίας, μαθηματικών και φυσικών επιστημών κλπ), της θεολογίας, της ιατρικής, και των νομικών και πολιτικών επιστημών.[9] Η ίδρυση του πανεπιστημίου επιβεβαιώθηκε με δεύτερο διάταγμα της 14ης (26) Απριλίου του 1837 που υπέγραψε ο Όθωνας. Εκεί ορίστηκε ως ημέρα έναρξης των εργασιών του η 3 (15) Μαΐου του 1837.[10]

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών ονομάσθηκε Οθώνειον Πανεπιστήμιον. Αποτελούσε το πρώτο πανεπιστημιακό ίδρυμα τόσο στο νέο Ελληνικό Κράτος όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσόγειου.[11]

Το νεοσύστατο ίδρυμα συναποτελούσαν οι σχολές Θεολογίας, Νομικής, Ιατρικής και Τεχνών, στο γνωστικό πεδίο της οποίας συγκαταλέγονταν οι Εφαρμοσμένες Επιστήμες και τα Μαθηματικά. Κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του, το ίδρυμα στελέχωναν 33 καθηγητές, ενώ μαθήματα παρακολουθούσαν 52 φοιτητές και 75 μη εγγεγραμμένοι ακροατές. Το πανεπιστήμιο στεγάσθηκε αρχικά στην κατοικία του αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη στην Πλάκα που σήμερα φιλοξενεί το Μουσείο του ιδρύματος. Το Νοέμβριο του 1841 το ίδρυμα μεταστεγάστηκε στο Κεντρικό Κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, ένα κτήριο σχεδιασμένο από το Δανό αρχιτέκτονα Χανς Κρίστιαν Χάνσεν και διακοσμημένο από το ζωγράφο Καρλ Ραλ, αποτελώντας την περίφημη αθηναϊκή τριλογία, μαζί με τα κτίρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (αριστερά), και εκείνο της Ακαδημίας (δεξιά). Το Πανεπιστήμιο διατήρησε την ονομασία Οθώνειο μέχρι το 1862, χρονιά κατά την οποία ο Όθων αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει την Ελλάδα. Στις 20 Οκτωβρίου 1862 το ίδρυμα μετονομάσθηκε σε Εθνικόν Πανεπιστήμιον.[12]

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών σε επιστολικό δελτάριο του 1910
Το σημερινό του όνομα το Πανεπιστήμιο της ελληνικής πρωτεύουσας έλαβε το 1911 χάρη στον Ηπειρώτη ευεργέτη Ιωάννη Δόμπολη (1769-1850), ο οποίος ήταν ένας πλούσιος έμπορος που ζούσε στη Ρωσία. Διέθεσε όλη του την περιουσία στο ελληνικό Δημόσιο με τον όρο ότι το ποσό που θα σχηματιζόταν (στην αυτοκρατορική τράπεζα της Ρωσίας) μαζί με τους τόκους μέχρι το 1906 θα χρησιμοποιούνταν για την ίδρυση και λειτουργία πανεπιστημίου στα Γιάννενα ή στην Αθήνα, που θα ονομαζόταν Καποδιστριακό πανεπιστήμιο, προς τιμή του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδος, Ιωάννη Καποδίστρια. Το 1911, το Πανεπιστήμιο της Αθήνας, για να κληρονομήσει την τεράστια περιουσία του Δόμπολη, διχοτομήθηκε σε δύο τύποις ανεξάρτητες νομικά οντότητες, το Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον (στο οποίο ανήκαν οι θεωρητικές σχολές) και το Εθνικόν Πανεπιστήμιον (στο οποίο ανήκαν οι θετικές σχολές). Τα δύο νομικά πρόσωπα συγχωνεύθηκαν ξανά με τον οργανισμό του 1932 και το ίδρυμα μετονομάστηκε σε Αθήνησι Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον, ονομασία που διατηρεί σχεδόν αναλλοίωτη μέχρι και σήμερα.[13]

Το 1904 η Σχολή των Τεχνών διασπάστηκε σε δύο επιμέρους Σχολές: τη Σχολή Τεχνών και αυτή των Επιστημών. Στη Σχολή Επιστημών συμπεριλαμβάνονταν αρχικά οι Σχολές Μαθηματικών, Φαρμακευτικής και Φυσικής, ενώ το 1911 προστέθηκε σε αυτές και η Οδοντιατρική Σχολή. Το 1919 συστάθηκε το τμήμα Χημείας και τρία χρόνια αργότερα, το 1922, η Σχολή Φαρμακευτικής μετέπεσε σε αυτόνομο τμήμα. Κατά τη δεκαετία του 1960 έγιναν οι πρώτες ενέργειες με σκοπό την μετεγκατάσταση του πανεπιστημίου και τη συγκέντρωση των δραστηριοτήτων του σε ενιαίο χώρο (Πανεπιστημιούπολη) στη (σημερινή) πυκνοκατοικημένη περιοχή του Ζωγράφου. Σήμερα στην Πανεπιστημιούπολη βρίσκεται η Φιλοσοφική και Θεολογική Σχολή, η Σχολή Θετικών Επιστημών και οι τέσσερις Φοιτητικές Εστίες.

Το Πανεπιστήμιο των Αθηνών (Κεντρικό Κτήριο, Πρυτανεία) είναι εγκατεστημένο στην οδό Πανεπιστημίου στο κέντρο της Αθήνας.

Ιδρύθηκε με νόμο και ανήκει στην κατηγορία των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. Εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας.

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι το παλαιότερο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα της σύγχρονης Ελλάδας και συνεισφέρει σημαντικά στο εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο της χώρας.

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών χωρίζεται σε 9 Σχολές και 42 ακαδημαϊκά Τμήματα και Τομείς:
Θεολογική σχολή , Φιλοσοφική σχολή, Σχολή Θετικώv Επιστημώv, Σχολή Επιστημώv Υγείας, Σχολή Oικοvομικώv και Πολτικώv Επιστημώv, Σχολή Επιστημώv Αγωγής, Σχολή Φυσικής Επιστήμης και Αθλητισμού, Σχολή Αγροτικής Αvάπτυξης, Διατροφής και Αειφορίας

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (συντομογραφία: ΕΚΠΑ), το οποίο συνήθως αναφέρεται απλώς και ως Πανεπιστήμιο Αθηνών, είναι ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα με έδρα την Αθήνα.

18/03/2025

• Greek

• Greek

Επίσημη ιστοσελίδα του ΕΚΠΑ:https://www.uoa.gr/
Νομικό καθεστώς του ΕΚΠΑ (ΦΕΚ): https://et.gr/
ημόσιοι Οργανισμοί και ΝΠΔΔ στην Ελλάδα: https://www.minedu.gov.gr/
Γεvικά Αρχεία του Κράτους https://greekarchivesinventory.gak.gr/index.php/

Τριαvταφύλλου Ιφιγέvεια , φοιτήτρια Αρχειοvομίας, Βιβλιοθηκοvομίας και Συστημάτωv Πληροφόρησης ( σύvταξη)